چکیده تحقیق:
تحقیق حاضر با هدف سنجش میزان خلاقیت دانشجویان سه رشته روان‌شناسی، مدیریت آموزش و مشاوره دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی و بررسی نگرش آنان در مورد تأثیر دوره تحصیل دانشگاهی بر رشد خلاقیتشان تدوین شده است.
نمونه آماری این تحقیق شامل 124 نفر از دانشجویان دختر و پسر این دانشکده می‌باشد. که 46 نفر از رشته مدیریت آموزشی، 42 نفر از رشته مشاوره و 36 نفر از رشته روان‌شناسی را شامل می شود. روش نمونه‌گیری آن، طبقه‌ای تصادفی نسبتی است که از بین سه گروه آموزش تعدادی ضد دانشجویان متناسب با رشته براساس جدول مورگان انتخاب شدند.
برای سنجش خلاقیت افراد از پرسشنامه سنجش خلاقیت CREE تورستون استفاده شد و برای بررسی تاثیر دوره تحصیل دانشگاهی بر رشد خلاقیت دانشجویان از یک مصاحبه کتبی استفاده گردید.
جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها برای تعیین رابطه هرکدام از سوالات مصاحبه کتبی استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها برای تعیین رابطه هر کدام از سوالات مصاحبه کتبی و جنس افراد و رشته تحصیلی آنان با میزان خلاقیت افراد از آزمون ناپارامتر یک خی دو پیرسون استفاده شد و برای تعیین رابطة معدل و جنس افراد با خلاقیت از آزمون ناپارامتریک کروکسال والیس استفاده شده است.
فرضیات این تحقیق یا سطح معناداری 95 درصد اطمینان آزمون شد.
تشکر و قدردانی—————————————————— أ
چکیده ———————————————————– د
فهرست مطالب—————————————————— ه
فهرست جداول —————————————————– ط
فهرست نمودارها —————————————————- ل
دعای هنرمند——————————————————– 2
بیان مسئله ————————————————— 6
ضرورت و اهمیت حرکت به سوی خلاقیت —————————— 8
اهداف تحقیق —————————————————– 10
فرضیات تحقیق —————————————————- 12
تعریف مفاهیم و واژه ها———————————————– 12
محدودیتهای تحقیق————————————————– 13
خلاصه فصل—————————————————— 15
فصل دوم : سابقه موضوع تحقیق ——————————– 16
مقدمه———————————————————— 17
ساختار مغز و عملکرد آن———————————————- 18
تعاریف خلاقیت :————————————————— 25
1 . نگرشهای خاستگاهی :——————————————— 26
2 . نگرشهای فرایندی :———————————————– 27
رابطه هوش و خلاقیت ———————————————— 31
فرایند خلاقیت :—————————————————- 36
مراحل والاس ———————————————— 37
مراحل اسبورن ———————————————— 39
مراحل تورنس ———————————————— 41
نظریه های خلاقیت :————————————————- 42
1? نظریه های جهان باستان——————————————– 42
2? نظریه های جدید فلسفی ——————————————– 44
3? نظریه های روان شناسی ——————————————– 45
4? روانکاوی جدید ————————————————– 46
خصوصیات افراد خلاق ———————————————- 49
نیازهای افراد خلاق ————————————————- 56
عوامل موثر در خلاقیت———————————————– 58
هوش —————————————————— 59
ویژگیهای شخصیتی——————————————– 61
خانواده—————————————————– 63
مدرسه و دانشگاه و نقش آن در خلاقیت —————————— 65
نقش انگیزه های درونی و بیرونی در خلاقیت——————————– 69
تاثیرات عوامل خاص بر خلاقیت :—————————————- 70
سن ——————————————————– 70
جنس——————————————————- 71
ارزشها و فشارهای اجتماعی ————————————— 71
تحصیلات————————————————— 72
نقش کوشش در خلاقیت—————————————– 72
شرایط محیطی مطلوب برای خلاقیت ————————————- 73
تکنیکهای خلاقیت و نو آوری——————————————- 74
یورش فکری————————————————– 75
مدل سینکتیکس ————————————————- 77
تکنیک دلفی … ————————————————- 78
آموزش خلاقیت —————————————————- 87
الف : آموزش و پرورش عمومی خلاقیت———————————– 87
آموزش خلاقیت در جهان —————————————- 88
ب : آموزش خلاقیت در کودکان و دانش آموزان ————————— 89
نکات قابل توجه در آموزش خلاقیت به فراگیران————————— 93
آنچه مربی برای پرورش فکر خلاق باید انجام دهد ————————- 96
محتوای درسی فراگیر و ارتباط آن با خلاقیت —————————– 99
اصول اساسی در پرورش خلاقیت ————————————— 107
عوامل موثر در پرورش خلاقیت —————————————- 108
نقش امنیت و آزادی روانی در خلاقیت ———————————– 113
خلاقیت و حل مسئله ———————————————— 115
خلاقیت و پیشرفت تحصیلی —————————————— 117
خلاقیت و هنر —————————————————- 118
خلاقیت و توسعه اقتصادی ——————————————– 121
اثر محرک عاطفی در خلاقیت —————————————– 122
شرایط لازم جهت استفاده حداکثر از قدرت تصور در خلاقیت ——————- 126
موانع خلاقیت —————————————————- 128
عامل شانس در کاوش در مسیر خلاقیت ———————————- 127
با تصور خلاق می توان روابط شخصی را بهبود بخشید————————- 139
سوابق پژوهش در ایران ———————————————- 141
سوابق پژوهش در خارج ——————————————— 143
نتیجه گیری و جمع بندی فصل دوم————————————– 147
فصل سوم : روش اجرای پژوهش——————————– 150
روش تحقیق—————————————————— 151
روش گرد آوری اطلاعات——————————————– 152
ابزار گردآوری اطلاعات ——————————————— 152
جامعه آماری—————————————————– 152
تعداد و روش نمونه گیری ——————————————– 153
نمره گذاری آزمون ———————————————— 154
نحوه تبدیل نمره خام به نمره استاندارد ———————————– 154
اعتبار آزمون—————————————————— 155
روش استخراج مصاحبه کتبی —————————————— 155
اساس تئوریکی پرسشنامه و مصاحبه کتبی ——————————— 156
روشهای آماری—————————————————- 156
خلاصه فصل—————————————————– 158
–
فصل چهارم :یافته های پژوهش و تجزیه و تحلیل آنها ————- 159
مقدمه———————————————————– 160
تجزیه یافته های پژوهش ——————————————— 161
تحلیل یافته های پژوهش——————————————— 205
خلاصه فصل —————————————————– 208
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات ——————— 209
نتیجه گیری—————————————————— 210
پیشنهادات——————————————————- 212
منابع ———————————————————– 214
پیوستها ——————————————————— 221
جدول 1-2 عوامل و عناصر خلاقیت ————————————– 59
جدول 1-3 پنج دامنه توضیح نمرات استاندارد —————————— 154
جدول 1-4 فراوانی و درصد فراوانی خلاقیت افراد سه گروه شرکت کننده در پرسشنامه CREE 161
جدول 2-4 پاسخ افراد سه گروه مشاوره، مدیریت آموزشی و روان‌شناسی به سوال 1 مصاحبه کتبی 162
جدول 3-4 پیشایندی سوال یک مصاحبه کتبی و میزان خلاقیت افراد ————– 164
جدول 4-4 آزمون خی دو سوال یک مصاحبه کتبی ————————– 164
جدول 5-4 پاسخ سه گروه آزمودنی به سوال (1-2) مصاحبه کتبی—————- 165
جدول 6-4 پیشایندی سوال (1-2) مصاحبه کتبی و میزان خلاقیت افراد————- 166
جدول 7-4 آزمون خی دوی سوال 1-2 مصاحبه کتبی————————- 166
جدول 8-4 پاسخ سه گروه آزمودنی به سوال 2-2 مصاحبه کتبی—————— 167
جدول 9-4 پیشایندی سوال 2-2 مصاحبه کتبی و میزان خلاقیت افراد————— 169
جدول 10-4 آزمون فی دو سوال 2-2 مصاحبه کتبی————————– 169
جدول 11-4 پاسخ سه گروه آزمودنی به سوال 1-3 مصاحبه کتبی—————– 169
جدول 12-4 پیشایندی سوال 1-3 مصاحبه کتبی و میزان خلاقیت افراد————– 171
جدول 13-4 آزمون فی دو سوال 1-3 مصاحبه کتبی————————– 171
جدول 14-4 پاسخ سه گروه آزمودنی به سوال 2-3 مصاحبه کتبی—————– 171
جدول 15-4 پیشایندی سوال 2-3 مصاحبه کتبی و میزان خلاقیت افراد————– 173
جدول 16-4 آزمون فی دو سوال 2-3 مصاحبه کتبی————————– 173
جدول 17-4 پاسخ سه گروه آزمودنی به سوال 1-4 مصاحبه کتبی—————– 173
جدول 18-4 پیشایندی سوال‌ها مصاحبه کتبی و میزان خلاقیت افراد ————— 175
جدول 19-4 آزمون خی دوی سوال 1-4 مصاحبه کتبی———————— 175
جدول 20-4 پاسخ سه گروه آزمودنی به سوال 2-4 مصاحبه کتبی—————– 175
جدول 21-4 پیشایندی سوال 2-4 مصاحبه کتبی و میزان خلاقیت افراد————– 177
جدول 22-4 آزمون خی دو سوال 2-4 مصاحبه کتبی————————- 177
جدول 23-4 پاسخ سه گروه آزمودنی به سوال 1-5 مصاحبه کتبی—————– 177
جدول 24-4 پیشایندی سوال 1-5 مصاحبه کتبی و میزان خلاقیت افراد————– 179
جدول 25-4 آزمون خی دوی سوال 1-5 مصاحبه کتبی———————— 179
جدول 26-4 پاسه سه گروه آزمودنی به سوال 2-5 مصاحبه کتبی—————– 179
جدول 27-4 پیشایندی سوال 2-5 مصاحبه کتبی و میزان خلاقیت افراد————– 181
جدول 28-4 آزمون خی دو سوال 2-5 مصاحبه کتبی————————- 181
جدول 29-4 پاسخ سه گروه آزمودنی به سوال 1-6 مصاحبه کتبی —————- 181
جدول 30-4 پیشایندی سوال 1-6 مصاحبه کتبی و میزان خلاقیت افراد————– 183
جدول 31-4 آزمون خی دو سوال 1-6 مصاحبه کتبی————————- 183
جدول 32-4 پاسخ سه گروه آزمودنی به سوال 2-6 مصاحبه کتبی—————– 184
جدول 33-4 پیشایندی سوال 2-6 مصاحبه کتبی و میزان خلاقیت افراد————– 185
جدول 34-4 آزمون خی دو سوال 2-6 مصاحبه کتبی————————- 185
جدول 35-4 پاسخ سه گروه آزمودنی به سوال 7 مصاحبه کتبی——————- 186
جدول 36-4 پیشایندی سوا 7 مصاحبه کتبی و میزان خلاقیت افراد—————– 188
جدول 37-4 آزمون خی دو سوال 7 مصاحبه کتبی————————— 188
جدول 38-4 پاسخ سه گروه آزمودنی سوال 1-8 مصاحبه کتبی—————— 188
جدول 39-4 پاسخ سه گروه آزمودنی سوال 2-8 مصاحبه کتبی —————— 190
جدول 40-4 پاسخ افراد سه گروه آزمودنی به سوال 9 مصاحبه کتبی————— 191
جدول 41-4 وضعیت افراد از نظر جنس شرکت کنندگان در پرسشنامه CREE مصاحبه کتبی 192
جدول 42-4 پیشایندی جنس افراد سه گروه آزمودنی و میزان خلاقیت آنان———- 193
جدول 43-4 آزمون خی دوی جنس افراد شرکت کننده و میزان خلاقیت آنان——– 193
جدول 44-4 وضعیت سنی افراد شرکت کننده در پرسشنامه CREE و مصاحبه کتبی — 194
جدول 45-4 پیشایندی سن افراد سه گروه آزمودنی و میزان خلاقیت آنان———— 196
جدول 46-4 آزمون کروکسال دالیس سن افراد شرکت کننده و میزان خلاقیت آنان—- 196
جدول 47-4 وضعیت رشته تحصیلی افراد شرکت کننده در پرسشنامه CREE و مصاحبه کتبی 197
جدول 48-4 پیشایندی رشته تحصیلی افراد سه گروه آزمودنی و میزان خلاقیت آنان—- 198
جدول 49-4 آزمون خی دو رشته تحصیلی افراد و میزان خلاقیت آنان————– 198
جدول 50-4 وضعیت معدل افراد شرکت کننده در پرسشنامه CREE و مصاحبه کتبی— 199
جدول 51-4 پیشایندی معدل افراد سه گروه آزمودنی و میزان خلاقیت آنان———– 201
جدول 52-4 آزمون کروکسال والیس معدل افراد شرکت کننده و میزان خلاقیت آنان— 201
نمودار 1-2 محل تقاطع خلاقیت (در عوامل موثر در خلاقیت)——————— 58
نمودار 2-2 عمل مطلوب یادگیری زتروی———————————- 67
نمودار 1-4 فراوانی میزان خلاقیت افراد در سه رشته مختلف مشاوره، روان‌شناسی و مدیریت آزمودنی و استفاده از پرسشنامه CREE نشان می‌دهد. ————————————- 161
نمودار 2-4 فراوانی پاسخ افراد سه رشته به سوال 1 مصاحبه کتبی را نشان می‌دهد. —– 163
نمودار 3-4 فراوانی پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-2 مصاحبه کتبی نشان می‌دهد. 165
نمودار 4-4 فراوانی پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-2 مصاحبه کتبی نشان می‌دهد. 168
نمودار 5-4 فراوانی پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-3 مصاحبه کتبی نشان می‌دهد. 170
نمودار 6-4 فراوانی پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-3 مصاحبه کتبی نشان می‌دهد. 172
نمودار 7-4 فراوانی پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-4 مصاحبه کتبی نشان می‌دهد. 174
نمودار 8-4 فراوانی پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-4 مصاحبه کتبی نشان می‌دهد. 176
نمودار 9-4 فراوانی پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-5 مصاحبه کتبی نشان می‌دهد. 178
نمودار 10-4 فراوانی پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-5 مصاحبه کتبی نشان می‌دهد. —— 180
نمودار 11-4 فراوانی پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-6 مصاحبه کتبی را به طور کمی نشان می‌دهد. 182
نمودار 12-4 فراوانی پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-6 مصاحبه کتبی را به طور کیفی نشان می‌دهد. 184
نمودار 13-4 فراوانی پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 7 مصاحبه کتبی را به طور کیفی نشان می‌دهد. 186
نمودار 14-4 وضعیت جنس افراد شرکت کننده از سه رشته مختلف را در پرسشنامه CREE نشان می‌دهد. 192
نمودار 15-4 وضعیت سنی افراد شرکت کننده از سه رشته مختلف را در پرسشنامه CREE نشان می‌دهد. 195
نمودار 16-4 فراوانی افراد شرکت کننده در هر کدام از رشته‌ها در پرسشنامه CREE را نشان می‌دهد. 197
نمودار 17-4 معدل افراد شرکت کننده در پرسشنامه CREE و مصاحبه کتبی در سه رشته مختلف را به طور کلی نشان می‌دهد. —————————————————— 200
نمودار 18-4 معدل افراد دارای خلاقیت بالا را در سه گروه آزمودنی به طور کلی نشان می‌دهد. 202
نمودار 19-4 معدل افراد دارای خلاقیت متوسط را در سه گروه آزمودنی به طور کلی نشان می‌دهد. 203
نمودار 20-4 معدل افراد دارای خلاقیت پایین را در سه گروه آزمودنی به طور کلی نشان می‌دهد. 203
نمودار 21-4 آزمون ضریب هم بستگی پیرسون که پراکندگی معدل در برابر نمرات استاندارد خلاقیت سه گروه آزمون را نشان می‌دهد. ———————————————— 204
منابع فارسی
آرلت، سعید خانیان،(1359). اثر روش رگبار ذهنی در پرورش خلاقیت رساله ارشد دانشکده روان‌شناسی دانشگاه تهران .
اسبورن، الکس، اس،(1371), پرورش استعداد همگانی ابدایع و خلاقیت، ترجمه حسن قاسم زاده، انتشارات نیلوفر چاپ دوم تهران.
استونر، جیمز ـ فریمن، ادوارد,(1375). «مدیریت»، ترجمه علی پارسائیان، سید محمد اعرابی، انتشارات شرکت چاپ و نشر بازرگانی وابسته به مطالعات و پژوهشهای بازرگانی .
استیونر، مایکل،(1372). چگونه مسائل خود را حل کنید. ترجمه جهانشاه معینی، تهران, انتشارات دانش.
اسکوئیلر نادر ـ جمهری، فرهاد ـ طباطبائی، عباس، کریمی، یوسف،(1372). «ماهیت و ساختار هوش»، نشر کیوان.
آقائی فیشانی,(1377). تیمور، خلاقیت و نوآوری در انسانها و سازمانها, تهران, انتشارات ترمه.
